Uber Queen in de Gouden stad

Misschien ben ik oud, maar ik gebruik Uber nooit tot ik in Johannesburg ben. Nu ben ik Uber Queen! Ik ontmoet chauffeurs van Durban, Zimbabwe, Limpopo, Ethiopië maar nooit van Johannesburg (Jozi) zelf. Niemand die met een Uber rijd in Jozi komt effectief uit dit gouden stad in Gauteng. Mensen komen voor een paar jaar om poen te verdienen, dan gaan ze naar huis om een eigen business om te zetten. Voor meer dan 100 jaar, sinds de Goudkoorts van Witwatersrand in 1886, komen mensen naar dit glinsterende plek in de High Veld om hun fortuin te zoeken. Toen mocht enkel witte avonturiers zich vrij verplaatsen of landeigenaar worden. Wie hiervoor landeigenaar was, was al lang brutaal verdreven van hun land. Nu is ‘Business’ de grote droom van iedereen in Jozi. Geen gemakkelijke droom om waar te maken. Het is voor veel mensen amper overleven hier. Alles kost geld. De meerderheid van de populatie heeft geen toegang tot water, elektriciteit en moet kilometers naar hun werk reizen met een minibus taxi of te voet, als ze werk hebben.

Ik verblijf in Sandton. een van de rijkste wijken en meer en meer een business wijk in Johannesburg. Hier wonen mijn ouders in de jaren 80. Ik verblijf in een complex van appartementen achter dubbele elektrische poorten en een bewaker 24/7. Hier wonen er middenklasse mensen van verschillende etnische cultureel achtergronden, maar de bewakers, tuinmannen en kuisvrouwen zijn allemaal zwarte mensen. Als ik uit de taxi stap van de Gautrain, en de portier begroet terwijl de poort open gaat, moet ik even slikken. Is er hier niets veranderd?

Ik wandel naar de kleine winkelcomplex aan de grote baan. Ik ben de enige witte persoon aan het wandelen.  Mensen staren. In Woolworths zou ik avocados, en steen gebakken, lokaal geproduceerde biologische brood met gemengde zaden kunnen kopen.  De klanten zijn een bonte mengeling uit de midden-klasse, zwarte en witte mensen net terug van het kantoor of de fitness centrum. Ook staat de Rand laag en kan ik het ver schoppen met mijn euro’s, bekijk ik de etiketten aandachtig en kies voorzichtig mijn koopwaren.  In de OK Bazaar in Alberton an de andere kant van de stad, kan ik een warme maaltijd voor twee en een zakje gemengde noten voor 100 Rand (6,33€) kopen. De shoppers hier zijn zwarte families die isiZulu, seSotho en Engels vlot door elkaar spreken en één dikke witte man in korte broek, een geruite hemd en een buckie (pick up truck).

Buiten je veilig poorten gaan is op eigen risico, maar het doet deugd, net zoals veilig terug keren en uitademen ook deugd doet. Je Boek dien Uber, kijk als de kleine autotje rondrijd op jouw telefoonscherm, neemt hij dit rit? (ze hebben 60 seconden om te beslissen). Dan begin je rond te kijken voor jouw specifieke auto merk, nummerplaat en de naam van je chauffeur. Hello, How are you? Sawubona, Unjani?  je ben al 3 keer naar de luchthaven vandaag? Uber neemt Hoeveel? 25%?! De benzine prijzen, de kost van roaming data, de taxi oorlog, voor wie zou je stemmen in de komende verkiezingen? (Cynische: “we kiezen onze politiekers door te zien wie het luidst roept, je moet geen ervaring hebben”). En we zijn vertrokken. Constante verkeersrapporten op de radio, dienstverlening stakingen die wegen blokkeren, volle minibus-taxi’s die slalomen tussen rijvakken en plots net voor je neus stoppen, mensen die langs de autosnelweg wandelen en midden in de straat oversteken,  Straatverkopers aan de kruispunten, politie sirenes, ’s nachts niet stoppen voor rode lichten ’s wegens hijackings en wat een geweldig city, en wat een vermoeiende city. Een ding is zeker, het is nooit saai. Een constante bewegelijke flow van verkeer, mensen en geld dat is het bloed in de aders van deze gouden stad.